Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen en jongeren kunnen klachten en problemen vertonen die te relateren zijn aan ingrijpende en/of schokkende gebeurtenissen. Wanneer er een duidelijk verband kan gelegd worden tussen de klachten/problemen die een kind vertoont en één of meerdere ingrijpende, beschadigende ervaringen, kan EMDR ingezet worden als behandelmethode. M.a.w. zijn de toepassingsmogelijkheden van EMDR bij kinderen veel ruimer dan het slachtoffer of getuige zijn van een éénmalige schokkende gebeurtenis.

WELKE GEBEURTENISSEN KUNNEN INGRIJPEND ZIJN VOOR KINDEREN?

Er is een brede waaier van gebeurtenissen die voor kinderen ingrijpend/beschadigend kunnen zijn en die aanleiding kunnen geven tot veranderingen in hun gedrag. Enkele voorbeelden: het zien van een enge film of gewelddadige TV-beelden, verloren lopen in de supermarkt of op het strand, pestervaringen op school/jeugdbeweging, eenmalige of opeenvolgende medische ingrepen, brand, ongeval, inbraak, homejacking… Maar ook echtscheiding, adoptie, uithuisplaatsing, huislijke ruzies en geweld, misbruik, mishandeling, verwaarlozing,… Ernstige ziekte en/of plots overlijden van een ouder of geliefd familielid, traumatisch verlies…

WELKE KLACHTEN OF PROBLEMEN KUNNEN WE BIJ KINDEREN VERWACHTEN NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS?

Net zoals volwassenen kunnen kinderen last hebben van intrusies (nachtmerries, flashbacks herbelevingen…), vermijding (zich sociaal terugtrekken, vermijden van bepaalde personen/plaatsen,…) en hyperarrousal (prikkelbaar, hyperactief, rusteloos,…). Verder vertonen kinderen na een beschadigende ervaring uiteenlopende reacties en gedragsveranderingen waar de link met de beschadigende gebeurtenis soms minder duidelijk is, bijv. inslaapproblemen, angsten, vaker huilen, het steeds naspelen van de traumatische gebeurtenis, vastklampen aan/verstoten van een ouder, woedeaanvallen, dagdromen, bedplassen, duimzuigen, …

VANAF WELKE LEEFTIJD KAN EMDR BIJ KINDEREN TOEGEPAST WORDEN ?

Lange tijd is gedacht dat baby’s en zeer jonge kinderen weinig of geen psychische schade zouden overhouden aan schokkende gebeurtenissen omdat ervaringen voor de leeftijd van 3 à 4 later niet herinnerd worden. Onderzoek heeft echter aangetoond dat schokkende ervaringen bij baby’s en kinderen voor de leeftijd van 3 à 4 jaar toch opgeslagen worden in bepaalde delen van de hersenen (emotionele brein en reptielenbrein) en zo blijvende sporen kunnen nalaten indien er niet behandeld wordt. EMDR kan bij jonge kinderen reeds vanaf de leeftijd van 12 à 18 maanden toegepast worden. Zowel de houding van de therapeut als de technische toepassing van het EMDR-protocol worden immers aangepast aan het ontwikkelingsniveau van het kind.

WORDEN OUDERS BETROKKEN BIJ DE EMDR-BEHANDELING VAN HUN KIND ?

Het spreekt voor zich dat de ouders in de behandeling van jonge kinderen intensief ingeschakeld en/of betrokken worden. Naarmate het kind ouder is, zal de actieve rol van de ouders bij de EMDR-behandeling verminderen. Omdat kinderen nog niet goed in staat zijn te reflecteren over de evolutie van hun gedrag, is de feedback van ouders de belangrijkste bron voor het meten van de resultaten van de EMDR-behandeling. Indien de ouder de schokkende ervaring zelf nog niet verwerkt heeft, zal de EMDR-therapeut voorstellen om eerst het trauma bij de ouder te verwerken alvorens EMDR bij het kind aan te vangen. Wanneer de ouder van het kind de schokkende ervaring zelf verwerkt heeft, verloopt de EMDR bij het kind immers veel vlotter.

WERKT EMDR BIJ KINDEREN EN JONGEREN OP DEZELFDE MANIER ALS BIJ VOLWASSENEN ?

De ervaring is dat EMDR bij kinderen en jongeren doorgaans nog sneller werkt dan bij volwassenen. Dit heeft wellicht te maken met het feit dat het neuraal netwerk van kinderen minder omvangrijk is dan bij volwassenen. M.a.w. kinderen dragen nog niet zoveel “levensbagage” met zich mee. Omdat jonge kinderen vaak moeite hebben met het maken van de oogbewegingen bij EMDR, wordt meestal op een speelse manier gebruik gemaakt van alternatieve vormen van bilaterale stimulatie, zoals tactiele (trommelen, tappen) of auditieve (koptelefoon) stimulatie.

HOELANG DUURT EEN EMDR-BEHANDELING BIJ KINDEREN?

De behandeling van een éénmalige schokkende gebeurtenis verloopt doorgaans sneller dan de behandeling van complex, meervoudig trauma. Voor een enkelvoudig trauma dient men bij kinderen en jongeren rekening te houden met een minimum 3 à 4 sessies en een gemiddelde van 6 à 8 sessies. Voor meervoudig trauma is het aantal sessies afhankelijk van de complexiteit van de problematiek en is EMDR vaak een onderdeel van een globale traumatherapie.

HOELANG NA DE SCHOKKENDE ERVARING(EN) KAN GESTART WORDEN MET EEN EMDR-BEHANDELING BIJ KINDEREN?

Met kinderen en jongeren hebben we geen tijd te verliezen ! Zij bevinden zich immers volop in hun ontwikkeling en groei. Vroegtijdige herkenning van traumagerelateerde gedragsreacties en gerichte doorverwijzing voor gespecialiseerde behandeling met EMDR voorkomt dat de ontwikkeling van kinderen gaat stagneren. M.a.w. door het vroegtijdig behandelen van trauma met EMDR kunnen ontwikkelings- en groeiachterstanden voorkomen worden.

BIJ WIE KAN IK TERECHT VOOR EEN EMDR-BEHANDELING VOOR MIJN KIND?

Alhoewel EMDR bij kinderen eenvoudig mag lijken, is het zeer belangrijk dat de door u geconsulteerde EMDR-therapeut een door EMDR-Europe erkende opleiding in de toepassing van EMDR bij kinderen gevolgd heeft, alsook voldoende achtergrond en ervaring heeft in het therapeutisch werken met kinderen en jongeren. Een lijst van EMDR practitioners die opgeleid zijn in EMDR bij kinderen en jongeren vindt u op de website van BIPE (www.bipe.be) of EMDR-Belgium (www.EMDR-Belgium.be) Cliëntenfolders Wenst u een informatiebrochure over EMDR voor kinderen te downloaden ? Klik : www.emdrkindenjeugd.nl . De brochures zijn respectievelijk bestemd voor ouders, kinderen, jongeren en zijn beschikbaar in verschillende talen.